PBAT คืออะไร ? คุณสมบัติ ข้อดี และการนำไปใช้งาน

เมษายน 29, 2025

ท่ามกลางกระแสรักษ์โลกในทุกวันนี้ ทั้งผู้บริโภคเองหรือในเชิงอุตสาหกรรม ต่างก็มองหาตัวเลือกในด้านต่างๆ ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น และหนึ่งในวัสดุที่มาแรงในยุคนี้ นั่นก็คือ PBAT วัสดุพลาสติกที่ “ย่อยสลายได้” ในวันนี้ Bags and Gloves ขอนำทุกคนไปดูกันว่า PBAT คืออะไร รวมถึงข้อดี ข้อจำกัด และการนำไปใช้งานในรูปแบบต่างๆ ที่จะทำให้เข้าใจว่า PBAT จะเข้ามาเปลี่ยนวิถีชีวิตให้สอดคล้องกับเทรนด์รักษ์โลกนี้อย่างไร

PBAT คืออะไร?

PBAT หรือ Polybutylene Adipate Terephthalate เป็นพลาสติกที่ย่อยสลายได้ทางชีวภาพ (biodegradable plastic) ที่ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อเป็นทางเลือกใหม่ทดแทนพลาสติกดั้งเดิมที่ย่อยสลายยาก

โดย PBAT ถูกสังเคราะห์จากกรดอะดิปิก (Adipic acid), กรดเทเรฟทาลิก (Terephthalic acid) และบิวเทนไดออล (Butanediol) ทำให้มีคุณสมบัติพิเศษที่สามารถย่อยสลายได้เมื่อถูกจุลินทรีย์ในธรรมชาติย่อยในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม

3 คุณสมบัติของ PBAT

1. ความสามารถในการย่อยสลายทางชีวภาพ

PBAT สามารถย่อยสลายได้ภายใต้สภาวะที่เหมาะสม เช่น ในสภาพแวดล้อมที่มีจุลินทรีย์ ความชื้น และอุณหภูมิที่เหมาะสม การย่อยสลายจะเกิดขึ้นเมื่อจุลินทรีย์ทำการย่อยสลาย PBAT ให้กลายเป็นโมเลกุลขนาดเล็กลง ซึ่งสามารถนำไปใช้เป็นสารอาหารได้ ส่วนระยะเวลาในการย่อยสลายของ PBAT ขึ้นอยู่กับสภาวะแวดล้อมและชนิดของจุลินทรีย์ โดยทั่วไปจะใช้เวลาประมาณ 3-6 เดือนในการย่อยสลายในโรงหมักปุ๋ยอุตสาหกรรม และอาจใช้เวลา 1-2 ปีในสภาพแวดล้อมธรรมชาติทั่วไป ซึ่งถือว่ารวดเร็วกว่าพลาสติกทั่วไปที่อาจใช้เวลาหลายร้อยปีในการย่อยสลาย

2. ความยืดหยุ่นและความแข็งแรง

เมื่อเปรียบเทียบ PBAT กับพลาสติกทั่วไป เช่น พอลิเอทิลีน (PE) และพอลิโพรพิลีน (PP) พบว่า PBAT มีความยืดหยุ่นใกล้เคียงกับ LDPE (Low-Density Polyethylene) แม้ว่าความแข็งแรงต่อการดึง (tensile strength) จะต่ำกว่าพลาสติกประเภท PE และ PP อยู่บ้าง แต่คุณสมบัตินี้ทำให้ PBAT เหมาะสำหรับการนำไปใช้ในงานประเภทฟิล์มบาง เช่น ถุงพลาสติก ฟิล์มห่ออาหาร เป็นต้น

3. ความปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม

ข้อดีสำคัญของ PBAT คือไม่มีสารพิษตกค้างหลังการย่อยสลาย เมื่อ PBAT ถูกย่อยสลายโดยจุลินทรีย์ ผลลัพธ์ที่ได้คือน้ำ คาร์บอนไดออกไซด์ และมวลชีวภาพที่ไม่เป็นพิษต่อสิ่งมีชีวิตในดินหรือน้ำ ทำให้ปลอดภัยต่อระบบนิเวศ

การนำ PBAT ไปใช้งาน

1. บรรจุภัณฑ์ที่ย่อยสลายได้

เช่น ถุงพลาสติกสำหรับซูเปอร์มาร์เก็ตและร้านค้า ฟิล์มห่ออาหาร และบรรจุภัณฑ์อาหารประเภทต่างๆ ที่ต้องการความปลอดภัยสำหรับผู้บริโภคและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

2. อุตสาหกรรมเกษตร

ในอุตสาหกรรมเกษตร PBAT ถูกนำมาใช้ทำแผ่นฟิล์มคลุมดิน ที่หลังการเก็บเกี่ยวสามารถไถกลบลงดินและย่อยสลายได้ ช่วยลดแรงงานในการจัดเก็บฟิล์มและลดขยะพลาสติกตกค้างในพื้นที่เกษตร นอกจากนี้ยังใช้ผลิตถุงเพาะชำต้นไม้ที่สามารถปลูกพร้อมถุงได้เลย โดยถุงจะค่อยๆ ย่อยสลายในดินได้เอง

3. สินค้าอื่นๆ

เช่น ถุงขยะย่อยสลายได้สำหรับขยะอินทรีย์ หลอดดูดเครื่องดื่มและแก้วพลาสติกทางเลือกที่ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งนับวันจะได้รับความนิยมมากขึ้นตามกระแสการลดใช้พลาสติกทั่วโลก

ข้อดีของ PBAT

ย่อยสลายได้ ไม่เป็นขยะตกค้าง : ข้อดีอันดับแรกของ PBAT คือ ย่อยสลายได้จริงภายใต้เงื่อนไขที่เหมาะสม ไม่เป็นขยะตกค้างระยะยาวในสิ่งแวดล้อมเหมือนพลาสติกทั่วไป
มีคุณสมบัติใกล้เคียงกับพลาสติกทั่วไป : PBAT มีคุณสมบัติใกล้เคียงกับพลาสติกทั่วไปประเภท PE โดยเฉพาะในแง่ของความยืดหยุ่นและความเหนียว ที่ใกล้เคียง LDPE ทำให้สามารถใช้งานได้คล้ายกับพลาสติกที่ผู้บริโภคคุ้นเคย ไม่ต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้งานมากนัก
ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม : การใช้ PBAT ยังช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในแง่ของการลดขยะตกค้าง ลดปัญหาขยะพลาสติกในทะเล และลดมลพิษจากขยะพลาสติก

ข้อจำกัดของ PBAT

ต้นทุนการผลิตสูงกว่าพลาสติกทั่วไป : แม้จะมีข้อดีมากมาย แต่ PBAT ก็ยังมีข้อจำกัดที่สำคัญ คือ ต้นทุนการผลิตสูงกว่าพลาสติกทั่วไป โดยราคาของ PBAT อาจสูงกว่าพลาสติก PE หรือ PP ประมาณ 2-3 เท่า ทำให้ผลิตภัณฑ์จาก PBAT มีราคาสูงกว่า ซึ่งอาจเป็นอุปสรรคสำหรับผู้บริโภคบางกลุ่ม
ต้องการสภาวะที่เหมาะสมในการย่อยสลาย : PBAT ต้องการสภาวะที่เหมาะสมในการย่อยสลาย เช่น อุณหภูมิ ความชื้น และปริมาณจุลินทรีย์ที่เพียงพอ หากถูกทิ้งในหลุมฝังกลบทั่วไปที่มีออกซิเจนจำกัด การย่อยสลายจะเกิดช้าหรืออาจไม่เกิดเลย ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีระบบการจัดการขยะที่เหมาะสมควบคู่ไปด้วย
ข้อจำกัดด้านอายุการใช้งาน : PBAT ยังมีข้อจำกัดด้านอายุการใช้งาน โดยเฉพาะในสภาพความชื้นสูง เนื่องจาก PBAT มีความไวต่อการย่อยสลายด้วยน้ำ (hydrolysis) มากกว่าพลาสติกทั่วไป ทำให้ผลิตภัณฑ์อาจมีอายุการเก็บรักษาสั้นกว่า ซึ่งเป็นข้อจำกัดสำหรับการใช้งานบางประเภท

อนาคตของ PBAT ในอุตสาหกรรมพลาสติก

แนวโน้มการใช้งาน PBAT ทั่วโลกกำลังเพิ่มขึ้น เนื่องจากผู้บริโภคและผู้ผลิตตระหนักถึงความสำคัญของการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม บทบาทของ PBAT ในการลดปัญหาขยะพลาสติกจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง PBAT รวมถึงการพัฒนาวัสดุ PBAT ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นกำลังดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ PBAT มีคุณสมบัติที่ดีขึ้นและสามารถแข่งขันกับพลาสติกทั่วไปได้

สรุป

PBAT เป็นพลาสติกชีวภาพที่มีศักยภาพสูงในการเป็นทางเลือกใหม่แทนพลาสติกดั้งเดิม ด้วยคุณสมบัติการย่อยสลายได้ทางชีวภาพและความยืดหยุ่นที่ใกล้เคียงกับพลาสติกทั่วไป ทำให้ PBAT สามารถตอบโจทย์ความต้องการใช้งานในหลากหลายอุตสาหกรรม ซึ่งในปัจจุบัน PBAT เหมาะสำหรับอุตสาหกรรมที่ต้องการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะในกลุ่มบรรจุภัณฑ์อาหาร สินค้าอุปโภคบริโภคที่ใช้ครั้งเดียว และวัสดุทางการเกษตร ซึ่งล้วนเป็นอุตสาหกรรมที่มีความเสี่ยงสูงต่อการสร้างขยะพลาสติกในสิ่งแวดล้อมทั้งสิ้น

Bags and Gloves พร้อมส่งมอบผลิตภัณฑ์จาก PBAT

Bags and Gloves เราคือผู้เชี่ยวชาญในการผลิตผลิตภัณฑ์หลากหลายชนิดที่ผลิตจากวัสดุ เช่น HDPE, LDPE, LLDPE และวัสดุย่อยสลายได้ทางชีวภาพอย่าง PBAT และ PLA ด้วยกระบวนการผลิตที่ทันสมัย สามารถปรับแต่งผลิตภัณฑ์ให้ตรงกับความต้องการเฉพาะของลูกค้าได้อย่างลงตัว ผลิตภัณฑ์ของเราจึงเป็นที่ไว้วางใจของลูกค้าทั้งในประเทศและต่างประเทศ